-
Ziemia Lubuska17.09.200217.09.2002W Nowym słowniku ortograficznym PWN (1997) pod hasłem ziemia wśród przykładów umieszczono: ziemia lubuska (małymi literami). Słownik poprawnej polszczyzny PWN (1997) pod tymże hasłem podaje przykłady: ziemia krakowska itp., ale: Ziemia Lubuska. Na naszym terenie jest to sprawa dość ważna, bo brak zgody co do pisowni prowadzi do tego, że piszemy raz tak, raz tak. Nie jest pewne, czy chodzi tu o nazwę historyczną (historyczny gród Lubusz leży w Niemczech i tamże ewentualna Ziemia Lubuska), czy administracyjną, oznaczającą teren województwa zielonogórskiego, a obecnie lubuskiego (od początku swego istnienia granice tego województwa zmieniały się wielokrotnie). Niektórzy próbują uniknąć tego problemu, używając nazwy „środkowe / Środkowe Nadodrze”, ale i ta nazwa jest nieostra, a przy tym natychmiast znowu jest problem z pisownią.
Bardzo proszę o pomoc.
Przepraszam, ostatnio co chwila zwracam się o pomoc i być może strasznie zabieram czas; to dlatego, że dopiero niedawno „odkryłam” istnienie takiej poradni i pozbywam się wszystkich nagromadzonych wątpliwości, których dotychczas nie było sposobu rozwiać.
Pozdrowienia. -
Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)
6.02.20216.02.2021Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(
Zwroty te widoczne są:
* na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”
* na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”
* a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”
Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”
-
Zmarły żegna rodzinę… 4.10.20184.10.2018Szanowna Poradnio,
podczas uroczystości pogrzebowych słyszy się niekiedy formułę zmarły żegna rodzinę, przyjaciół (…). Czy z punktu widzenia grzeczności językowej są to słowa odpowiednie?
Według mnie sensowniej byłoby powiedzieć, że to rodzina i przyjaciele żegnają zmarłego – wyjąwszy okoliczność, w której osoba nieżyjąca zostawiła po sobie list pożegnalny.
-
Zmultiplikowane wykrzykniki i pytajniki28.09.201728.09.2017Czy stawianie dwóch wykrzykników jest poprawne?
-
Znaczenie przysłowia „Gdy w Nowy Rok skwar i upał, baran wilka będzie chrupał”.
26.03.202126.03.2021Szanowni Państwo,
jak należy rozumieć przysłowie „Gdy w Nowy Rok skwar i upał, baran wilka będzie chrupał”?
-
znajdować coś jakimś27.04.201527.04.2015Czy używanie słowa znajdować w znaczeniu 'oceniać' jest dopuszczalne? Na przykład: „Jak znajdujesz naszych nowych pracowników?” czy „Jak znajdujesz swoje danie?”. Informacje na sjp.pwn.pl sugerują, że nie: „Znajdować: daw. «ocenić stan czegoś, co się zobaczyło po przyjściu gdzieś»”.
-
znicz – dla kogo czy za kogo?11.05.200811.05.2008Czy wyrażenie znicz dla zmarłych przypadkiem nie sugeruje nonsensu? Przecież nie można zmarłym dać znicza, poza tym im taki przedmiot jest nie potrzebny. Znicz raczej jest wyrazem naszej pamięci o zmarłych i zapalamy go w ich intencji, a więc zapalamy znicz za zmarłych. Czy się przypadkiem nie mylę?
Z góry dziękuję za wyjaśnienie. -
Z poważaniem11.06.200711.06.2007Czy po sformułowaniach typu z poważaniem, z wyrazami szacunku należy umieszczać przecinek?
-
żeśmy byli26.03.201426.03.2014Panie Profesorze {zreflektowałem się, że pisanie do Pana może być również bardzo ryzykowne},
co Pan myśli o używaniu formy żeśmy, czy nie prościej i piękniej jest mówić i pisać byliśmy zamiast żeśmy byli? -
żyd i Żyd
16.04.20241.10.2013Dzień dobry,
chciałabym zadać pytanie dotyczące rozróżnienia pisowni na Żyd (członek narodu żydowskiego) i żyd (wyznawca judaizmu). Wyznawca judaizmu musi być jednocześnie członkiem narodu żydowskiego. Czy np. zdanie: „Dochodziły do nas wieści, że władze wojskowe są wrogo usposobione względem żydów” jest poprawne? Nie wiadomo, czy owe władze prześladują tylko wyznawców judaizmu, a np. spolonizowanych Żydów już nie. Jak praktycznie rozwiązywać problem takiego zapisu?